Vormgeving en design nemen een steeds belangrijkere positie in tijdens het creatieproces. Duidelijk is dat door de vormgeving het product een eigen plek in kan nemen in de markt (of bij verpakkingen in het schap). Dit speelt natuurlijk niet alleen bij 3-dimensionale objecten zoals een auto, toiletpotten en koffieverpakkingen maar dit geldt ook voor 2-dimensionale designs zoals logo’s, ontwerp stickervellen, behangpapier of schema’s.
Met een modelregistratie is de vormgeving van producten/ verpakkingen etc. te claimen. Veel bedrijven vertrouwen erop dat het auteursrecht (dat vanzelf en automatisch ontstaat) voldoende dekking geeft. Bij een conflict zal de wederpartij dit natuurlijk altijd betwisten. Een modelregistratie is daarom een perfect alternatief om bij voorbaar duidelijk te maken waar de rechten liggen. Bij een conflict gaat de rechter dan ook uit van de rechtsgeldigheid daarvan en daarom heeft een modelregistratie ook een grotere preventieve werking (tegen relatief lage kosten).
Niet iedere vormgeving is te claimen. Juridisch is het noodzakelijk, dat de vormgeving nieuw is en een eigen karakter heeft. In veel landen geldt een absolute nieuwheid. Simpel gezegd, het nieuwe product/ de nieuw vormgeving mag nog nergens getoond zijn. Registreer daarom eerst het model voordat daarmee naar buiten wordt getreden. In Europa (en een paar andere landen) bestaat de mogelijkheid om ook na de eerste openbaarmaking nog een model te doen . In de meeste landen moet dan wel binnen één jaar na de eerste publicatie/ openbaarmaking het model geregistreerd worden. De duur van een modelbescherming in de Benelux (en Europa) is 5 jaar en kan vaak verlengd worden tot uiteindelijk 25 jaar. Om te checken of een product wel nieuw is, doen de meeste designers vooraf onderzoek online. Een modelonderzoek geeft aanvullende informatie over vergelijkbare modellen geregistreerd in bepaalde registers.
Het eigen karakter is een ander aspect, en kan het best omschreven worden dat de ontwerper er iets eigens/ creatiefs aan toegevoegd moet hebben. Dor die toevoeging neemt het nieuwe product een eigen plek in tussen alle bestaande producten. Het gaat daarbij dan niet om de functionele aspecten (waarom die vorm zo handig is in verband met het gebruik), maar vooral om de unieke esthetische aspecten die het product een eigen gezicht geven.