Briljante actie Ikea - Ikea tas op de catwalk?

Bedrijven proberen op alle mogelijke manier de goodwill van een bedrijf te claimen en te beschermen. Technische uitvindingen worden veilig gesteld via octrooien. Namen, logo’s, deuntjes en andere onderscheidingstekens (tot hele winkelinrichtingen aan toe) via het merkenrecht en vormgeving via het modellenrecht en het auteursrecht. Het claimen is de eerste stap, handhaven het vervolg. Wat te doen als iemand anders met jouw rechten aan de haal gaat? Kies je voor een sommatie of is humor mogelijk een alternatief? Belangrijk hierbij is dat er geen standaard reactie is bij inbreuken. Ook al heb je al je rechten goed geclaimd, soms is het verstandig stil te zitten of juist met humor (en positief) hierop te reageren. Dit artikel is tevens verschenen in de weekendbijlage van de HDC-kranten.

Vooral kunstenaars willen nog wel eens merken van derden gebruiken om een maatschappelijke statement af te geven. Denk bijvoorbeeld aan Dismaland van Bansky waar grote kunstenaars aan meewerken en Disney het zwaar te verduren kreeg. Alhoewel Disney normaal scherp haar rechten handhaaft, bleef het dit keer stil. Een slimme zet, want de verwachting was dat het kunstenaarscollectief zich scherp zou verweren met een beroep op de vrijheid van meningsuiting. Daarnaast hebben kunstenaars (als underdog versus grote multinationals) vaak de sympathie van het grote publiek.

Anders wordt het als designers van bedrijven zich te sterk laten ‘inspireren’ door werk van anderen. Dat is niet iets van alleen deze tijd, maar iets wat al decennia gebeurd (Andy Warhall brak al in 1962 door met zijn Campbell soepblikken). Maar wat te doen als het om je eigen producten gaat. Stuur je dan een sommatie om dit te stoppen of is een andere route beter?

Tijdens de voorjaarsshow van Balenciaga (een lux Frans mode merk) zien we op de catwalk opeens een oversized tas die wel heel erg lijkt op de bekende kobalt blauwe Ikea tas (ontworpen door Marianne en Knut Hagberg voor Ikea). De tas is dit keer alleen van leer en met een rits. Daarnaast is er nog een verschil. De prijs, de tas kost slechts 2.145 dollar. IKEA zou actie kunnen ondernemen op basis van haar auteursrechten (het lijkt erop dat de tas niet als model is gedeponeerd). Ook dagelijkse producten (zoals een tas) worden beschermd via het auteursrecht. Het Europese Hof heeft bepaald dat het moet gaan om een eigen intellectuele schepping, kort gezegd dat de ontwerper persoonlijke keuzes moet maken. Dat is naar mijn mening het geval gezien de aparte kleur en de (oversized) vorm. Een juridische actie is mogelijk, maar is het slim?

Ikea kiest voor het alternatief. De actie bestrijden met humor. Naar mijn mening een briljante zet die tevens viraal gaat en waarmee de sympathie wordt gewonnen bij het publiek. Het Zweedse reclamebureau ACNE bedacht de actie. De beste tips om te achterhalen of je wel de echte Ikea tas heb waaronder natuurlijk de prijs, de echte kost slechts 0,99 dollar.

Alhoewel de verleiding soms groot is om juridisch te reageren bij een inbreuk, kan een ludieke tegenreactie soms een beter alternatief zijn. Vooral als de doelgroep totaal verschillend is of als het om social media uitingen gaat. Als de positieve ludieke reactie ook nog eens viraal gaat, levert dit vaak meer goodwil en voordeel voor het bedrijf op dan welke rechtszaak dan ook. (bron beeld: Ikea | Rights Acne Collective)

auteursrecht



De laatste artikelen
DJ Djoko moet naam wijzigen
Rituals te koop bij The Body Shop?
Misleidende duurzaamheidsclaims Primark
Prada patroon – basaal en alledaags
The Bulldog eist terecht schade van Red Bull
Onze klanten
Volg Abcor
merkenbureau abcor op facebookmerkenbureau abcor op twitter merkenbureau abcor op linked in merkenbureau abcor op google plus
eiser
gedaagde
eiser
gedaagde

IP Kennisquiz over modellenrechten

Eiser verkoopt online haar kinderfietsen. Om haar rechten te beschermen heeft het bedrijf het design van deze fietsen vastgelegd als Uniemodel. Via een meervoudig model registreert het bedrijf in een keer 10 nieuwe uitvoeringen van haar kinderfietsen als Uniemodel. Als Gedaagde met een vergelijkbare fiets komt, volgt er een procedure. Eiser stelt onder andere inbreuk op haar modelrechten. Gedaagde stelt dat dit niet zo is. Een model moet nieuw zijn en eigen karakter hebben. Gedaagde stelt dat het model niet nieuw is omdat er diverse fietsen al stukjes te vinden zijn van dit model. Eigenlijk zijn de fietsen van gedaagde een combinatie hiervan, dus om die reden hebben de fietsen geen eigen karakter. De modellen zijn volgens gedaagde dan ook nietig. Mochten de modellen van eiser geldig zijn, dan wijkt zijn fiets voldoende af. Gedaagde stelt namelijk dat eiser in het meervoudige model bescherming heeft gevraagd voor min of meer gelijkende modellen. Blijkbaar vindt eiser dat deze modellen van elkaar afwijken om een andere algemene indruk te wekken. De fietsen van gedaagde wijken net zoveel af, dus wekken dan ook een andere algemene indruk (het zogenaamde tangwerking argument). Wie heeft er gelijk, zijn de fietsen van eiser een geldig model ondanks dat het bestaat uit al bekende aspecten uit allerlei fietsen en/of wijkt het model van gedaagde voldoende af en kan gedaagde een beroep doen op de tangwerking in verban met het meervoudig model?