Het bedenken van een naam is moeilijk. Of het nu gaat om de naam voor een nieuw kind of een nieuw bedrijf, aan iedere naam kleven risico’s. Ouders blijken vaak spijt hebben van de naam die zij hun kind hebben gegeven. Bijna de helft van de ouders geeft aan dat de naam van hun kind later niet overeenstemt met het karakter van het kind.  Soms is de naamkeuze bijna het probleem opzoeken. Zo wilde een echtpaar hun ongeboren zoontje de naam Samsung geven, maar de ambtenaar van de burgerlijke stand had hier wat problemen mee.

De ouders wilde echter de naam Samsung. Het is niet verbazingwekkend dat die ouders zich nog eens achter de oren zullen krabbelen, als blijkt dat Samsung jr. later geen trendy hightec gevoelige jongen is. De ambtenaar van de burgerlijke stand gaf aan dat de naam Samsung een twijfel geval is maar bij twijfel wordt de naam goedgekeurd in het geboorteregister. Een van de belangrijkste eisen is namelijk dat de voornaam effectief moet bestaan. De naam mag niet schaden, noch aanleiding geven tot verwarring. 

Sommige van deze criteria slaan ook op bedrijfsnamen en merknamen. Het is bij bedrijfs- en merknamen belangrijk dat er een positieve herinnering achterblijft bij de consument. Maar waar moet opgelet worden bij het bedenken van een passende bedrijfs- of merknaam? En wanneer spreek je over een handelsnaam en wanneer over een merk. En wat is het verschil in bescherming?

Handelsnaam. Een bedrijfs- of handelsnaam is de naam waaronder een onderneming zich presenteert in de markt. Met deze naam onderscheidt de onderneming zich van de concurrent. De naam kan betrekking hebben op de gehele onderneming of om een apart deel van een onderneming (bijvoorbeeld een online webshop onder een afwijkende naam).

De naam die gekozen wordt voor de onderneming, is vaak een persoonlijke keus. Als de heer Jansen zijn groentewinkel een naam wilt geven, heeft hij de volgende mogelijkheden:

1)            Hij kan hiervoor zijn familienaam gebruiken; JANSEN.

2)            Hij kan voor zijn bedrijfsnaam een beschrijvende naam gebruiken, een naam die voor de consument direct aangeeft wat hij hier kan verwachten. Het is dan wel van belang dat de naam niet alleen bestaat uit de generieke soortaanduiding. Alleen DE GROENTEWINKEL is niet voldoende. Een combinatie met iets anders is vaak wel voldoende. Zo kan hij dit combineren met bijvoorbeeld zijn achternaam of straatnaam dus Groentewinkel Jansen of Hofplein 4. Hij kan ook voor een iets bijzondere omschrijving kiezen zoals: Fruitmand, Appel of Vitamine Paradijs. Belangrijk is wel, dat de bedrijfsnaam niet verwarrend of misleidend mag zijn. Dus Jansen’s Speelgoedzaak voor een groentewinkel is niet toegestaan.

3)            Een andere optie is het bedrijf een nieuwe verzonnen naam te geven. Dat kan een woord zijn dat wel refereert naar groente en fruit maar niet als zodanig in het woordenboek voorkomt, zoals: FROOCHET. Bij fictieve namen is het wel belangrijk om te checken of dat het nieuwe woord niet een bepaalde (negatieve) betekenis heeft in een andere taal. Een bekende voorbeeld is de Fiat Croma (auto als een pakje boter in Nederland)

Onderzoek: Als het ei gelegd is, dan is het slim om eerst te checken of de naam al niet door een ander wordt gebruikt. Hetzij als bedrijfsnaam hetzij als een merk. Een bedrijfsnaam valt automatisch onder de Handelsnaamwet zodra de naam in het economisch verkeer wordt gebruik. Het bedrijf dat als eerste de naam gebruikt, heeft vaak de beste papieren. Op grond van deze wet kan het bedrijf namelijk een ander bedrijf verbieden deze naam te gebruiken. Het moet dan wel gaan om dezelfde of om een gelijkende naam die gebruikt wordt voor dezelfde diensten. Daarnaast moeten beide bedrijven in dezelfde regio gevestigd zijn . Staat het ene bedrijf in Den Helder en de ander in Emmen en het bedrijf is alleen in de eigen regio actief en bekend dan zal dit geen probleem zijn. Maar vaak zijn bedrijven ook actief op het Internet en wordt er dus handel gedreven in heel Nederland.

Om een eerste indruk te krijgen of een bedrijfsnaam vrij is om te gebruiken, kan een zoekmachine van het internet geraadpleegd worden. Een andere mogelijkheid is om een handelsnaamonderzoek bij de Kamer van Koophandel te laten verrichten. Daarnaast kan ook er een onderzoek in het Benelux Merkenregister worden gedaan. Wat precies een merkregistratie inhoudt en waarom een handelsnaam conflicterend kan zijn met een merknaam, wordt hieronder besproken.

Vergeet daarnaast niet te controleren of de domeinnaam nog beschikbaar is. Wordt die al gebruikt (ook door een bedrijf dat in een andere tak van sport actief is), dan is het meestal toch slimmer een andere naam te kiezen. Klanten zoeken steeds vaker online bedrijven, dus een goede (of de beste domeinnaam) is wel erg belangrijk (dus zonder streepjes etc.).

Merk. Een merk is een teken dat de waren of diensten van een onderneming kan onderscheiden. Consumenten moeten aan de hand van het merk kunnen herkennen van wie de producten afkomstig zijn. Heel veel tekens kunnen een merk zijn. Denk aan woorden (dus ook handelsnamen), logo’s, cijfers, vormen, verpakkingen, muziektunes, slogans etc. Consumenten zien in puur beschrijvende woorden (bijvoorbeeld GROENTEBOER voor een groentewinkel) of samentrekking van beschrijvende woorden (DE BESTE GROENTEBOER), geen merk. Omdat het merkenrecht een betere bescherming geeft, is het verstandig de bedrijfsnaam als merk te laten registreren.

De heer Jansen kan dus ook de naam van zijn groentewinkel laten registreren als merk, maar niet alle opties. Hiervoor komt in aanmerking zijn familienaam JANSEN of een nieuw gecreëerd woord, zoals FROOCHET. Bedrijfsnamen zoals Gezond Fruit of Groente van het Land zijn beschrijvend voor de aangeboden waren of diensten en zullen door de merkenautoriteiten worden geweigerd. Het is wel mogelijk om deze namen in combinatie met een logo als merk te laten registreren. Het logo moet dan wel voldoende onderscheidend vermogen hebben om het beschrijvende karakter van de woordelementen op te heffen.

Stel dat er nu een supermarktketen is die kant en klare groentenschotels aanbiedt onder de naam FROOCHET en deze naam geregistreerd heeft in het merkenregister. Kan de heer Jansen dan nog steeds de naam gaan gebruiken voor zijn groentewinkel? Het gebruik is dan best gevaarlijk. De supermarktketen kan namelijk actie ondernemen op basis van haar merkregistratie tegen het voeren van de handelsnaam FROOCHET voor een groentewinkel. Het maakt hier niet uit waar deze supermarktketen gevestigd is want een Benelux merkregistratie geeft bescherming in de gehele Benelux, ook al ben je maar in een klein gedeelte actief.

Beschermingsomvang. Met een merkregistratie is het dus eenvoudiger om een filiaal onder dezelfde naam in de toekomst te openen. De claim op de naam is namelijk direct gelegd voor het hele gebied. Maar een merkregistratie heeft nog meer voordelen. Met een handelsnaam kan alleen opgetreden worden tegen sterk overeenstemmende bedrijfsnamen. Een merkregistratie beschermt niet alleen tegen identieke bedrijfsnamen maar ook enigszins lijkende namen en tegen gebruik voor niet identieke diensten. Onder een merkregistratie vallen bijvoorbeeld ook de logo’s of een speciale schrijfwijze en of kleurgebruik van de bedrijfsnaam. Dit valt niet onder de bescherming van de handelsnaamwet.

Zoals hierboven aangegeven, geeft een merkregistratie een veel betere basis bij een mogelijke inbreuk. Dat is vooral van groot belang bij online activiteiten (zoals online counterfeit, typosquatting etc). Ook bij een licentiedispuut en bij een actie tegen namaakbestrijding geeft een merkregistratie betere rechten om op te treden. Een merknaam zorgt daarnaast voor voorrang bij de aanvraag van nieuwe domeinnaam extensies.

Nieuwe Domeinnamen. Online worden er de komende jaren nieuwe toplevel domeins gelanceerd (eerste overzicht wordt eind deze maand verwacht). Dat wordt dus het alternatief voor de .NL en .COM. De verwachting is dat er veel branchenamen komen zoals .SHOP, . FINANCE, .ART etc. Bij de lancering van de nieuwe topleveldomeinnamen krijgen merkhouders die een merk hebben voorrang bij de inschrijving. Ze kunnen dus eerder dan anderen de ideale domeinnaam laten vastleggen op basis van een geregistreerd merk. Zonder een merkregistratie is het wachten op de tweede of derde fase. Ervaring leert dat dan alle korte of meest toegankelijke domeinnamen weg zijn. Regeren is vooruitzien, dus wachten met registreren is dus niet slim. Registraties van intellectuele eigendomsrechten geven dus niet alleen een monopolie op een naam maar daarnaast voorrangspositie in sommige situaties (zoals de lancering van domeinnamen).

merkregistratie



De laatste artikelen
Valse hoop beschrijvend merk
Social media en de Olympische Spelen
Olympische Spelen en de Officiële sponsors
Characters en pictogrammen
Rule 40 en het Olympisch Handvest