De rotan fietsmanden battle - belang van tijdig modelregistratie

Het belang om het design van een product als modelrecht te claimen wordt in Nederland vaak onderschat. Designers denken vaak dat auteursrechten wel voldoende bescherming geeft. Het ongeregistreerde model geeft natuurlijk wel enige bescherming, alleen is die duur heel beperkt, wat weer nadelig is voor de schadevergoeding. Uit de uitspraak in de kwestie rond de Basil fietsmanden, blijkt maar weer eens hoe belangrijk modelregistraties zijn. (Dit artikel is tevens verschenen in de weekendbijlage van de HDC kranten.)

Basil maakt sinds 1976 artikelen voor fietsen waaronder fietsmanden onder het merk Basil. In 2012 wordt er de rotan Basil Denton fietsmand gelanceerd. Deze fietsmanden zijn voor het eerst aan het publiek getoond op de Eurobike fietsbeurs in Friedrichshafen in Duitsland op 30 augustus 2011.

Burgers (een concurrent) brengt fietsmanden op de markt onder het merk New Looxs. Op de Eurobike beurs van 2012 worden er flyers verspreid met een nieuwe rotan fietsmand, de Java New Looxs. Deze fietsmand lijkt verdacht veel op de Basil Denton. Dat is niet geheel toevallig. Een medewerker van Burgers heeft bij de opdracht tot productie een plaatje meegestuurd van de Basil Denton mand als referentie. In een latere mail verzoekt de directeur van Burgers de manden niet exact na te maken: “We would like to change the baskets a little bit so that they are not exactly the same as Basil.” Zo op het eerste gezicht voldoende munitie voor Basil om een procedure te starten, echter er is wel een probleem. Basil heeft nooit de vormgeving geclaimd via het modellenrecht. Alsnog een model registreren kan niet meer (dat kan tot uiterlijk een jaar na de allereerste presentatie van het product aan het publiek). Daarom kan er alleen een beroep gedaan worden op het auteursrecht, het ongeregistreerde model en de slaafse nabootsing.

Er volgen vele procedures, tot zelfde de Hoge Raad aan toe. De auteursrechtelijke claim redt het niet. Het gebruik van (kunstleren)strips, de bevestiging van het slot en de deksel en het gebruik van rotan zijn geen auteursrechtelijke beschermde trekken (te basaal of te functioneel). Voor wat betreft de slaafse nabootsing, daarvoor moet het product wel een eigen plek in de mark hebben. Basil kan dit niet hard maken. Blijft over het ongeregistreerde model, maar die rechten zijn vrij beperkt in omvang (alleen namaken) en duur. De eisen hiervoor zijn, dat de mand nieuw moet zijn (dat wordt niet ontkent door Burgers) en dat de algemene indruk van de Basil manden voldoende verschilt van de algemene indruk van andere manden die al op de markt zijn (het vormgevingserfgoed). De rechter oordeelt dat dit het geval is. De combinatie van de kenmerkende elementen van de fietsmand was in geen enkele bestaande fietsmand terug te vinden. Om inbreuk te maken hoeft de mand niet een-op-een nagemaakt te worden, voldoende is dat bij het namaken gebruik is gemaakt van het oudere model en dat is hier zo gezien de eerder e-mails.

Feest bij Basil? Nee, het ongeregistreerd model geeft namelijk maar drie jaar bescherming, dit in tegenstelling tot een modelregistratie (dat geeft tot 25 jaar bescherming). De schadeclaim is daarom veel kleiner. Met een modelregistratie was Basil veel beter uit geweest. Het geeft niet alleen een langere bescherming (25 jaar) maar ook een bredere (ook tegen manden die geen andere algemene indruk wekken). Claim echter wel tijdig (liefst voor de lancering) deze rechten. Sin Europa is uitstel mogelijk (tot maximaal 12 maanden) maar in veel landen kan dit niet. Wacht men langer (tot bij een conflict) dan staat een bedrijf vaak alsnog met lege handen.

 

modellenrecht



De laatste artikelen
DJ Djoko moet naam wijzigen
Rituals te koop bij The Body Shop?
Misleidende duurzaamheidsclaims Primark
Prada patroon – basaal en alledaags
The Bulldog eist terecht schade van Red Bull
Onze klanten
Volg Abcor
merkenbureau abcor op facebookmerkenbureau abcor op twitter merkenbureau abcor op linked in merkenbureau abcor op google plus
eiser
gedaagde
eiser
gedaagde

IP Kennisquiz over modellenrechten

Eiser verkoopt online haar kinderfietsen. Om haar rechten te beschermen heeft het bedrijf het design van deze fietsen vastgelegd als Uniemodel. Via een meervoudig model registreert het bedrijf in een keer 10 nieuwe uitvoeringen van haar kinderfietsen als Uniemodel. Als Gedaagde met een vergelijkbare fiets komt, volgt er een procedure. Eiser stelt onder andere inbreuk op haar modelrechten. Gedaagde stelt dat dit niet zo is. Een model moet nieuw zijn en eigen karakter hebben. Gedaagde stelt dat het model niet nieuw is omdat er diverse fietsen al stukjes te vinden zijn van dit model. Eigenlijk zijn de fietsen van gedaagde een combinatie hiervan, dus om die reden hebben de fietsen geen eigen karakter. De modellen zijn volgens gedaagde dan ook nietig. Mochten de modellen van eiser geldig zijn, dan wijkt zijn fiets voldoende af. Gedaagde stelt namelijk dat eiser in het meervoudige model bescherming heeft gevraagd voor min of meer gelijkende modellen. Blijkbaar vindt eiser dat deze modellen van elkaar afwijken om een andere algemene indruk te wekken. De fietsen van gedaagde wijken net zoveel af, dus wekken dan ook een andere algemene indruk (het zogenaamde tangwerking argument). Wie heeft er gelijk, zijn de fietsen van eiser een geldig model ondanks dat het bestaat uit al bekende aspecten uit allerlei fietsen en/of wijkt het model van gedaagde voldoende af en kan gedaagde een beroep doen op de tangwerking in verban met het meervoudig model?